“Niets is lekkerder dan verse bonen koffie”. Ben ik het helemaal mee eens, maar wanneer is een koffieboon vers?

In mijn workshops merk ik dat men vaak twee dingen door elkaar haalt, namelijk:

1. Versheid van bonen
2. Zelf bonen malen en daarmee koffie zetten

Versheid van bonen heeft te maken met de staat van de koffieboon. Een koffieboon behoudt namelijk maar voor beperkte tijd zijn aroma’s, oliën en daarmee zijn versheid.

Zelf bonen malen en daarmee direct koffie zetten is inderdaad de meest ideale situatie. Hele bonen kunnen aroma’s en oliën veel beter vasthouden dan voorgemalen koffie, waardoor de smaak ten opzichte van voorgemalen koffie beter is.

Maar wat nu als ik oude, dus niet verse, koffiebonen (waarbij aroma en olie verloren zijn) gebruik om te malen en daarmee direct koffie zet? Is het dan nog verse bonen koffie?


Nee, dan ben je alsnog oude koffie aan het gebruiken. Een koffieboon zal niet zoals een stuk fruit na verloop van tijd een mooi groen vachtje creëren. In principe kun je koffie na de houdbaarheid datum nog prima drinken, al zal de smaak niet meer optimaal zijn.

Wat beïnvloedt de versheid van koffie?

Koffiebonen hebben te lijden van zuurstof, vocht, temperatuur en licht. Zodra ze hiermee in aanraking komt zal de versheid achteruit gaan. Koffie is het meest vers net na tot twee weken na het branden.

Dit kun jij als consument controleren door naar de branddatum te vragen. Helaas staat dit bijna nooit vermeld op de verpakking.

Koop je koffiebonen online of bij een speciaalzaak? Dan kun je wel verwachten dat ze weten wanneer het gebrand is. Branderijen vermelden het altijd met een sticker op je pakje koffie.

De grotere merken die je in de supermarkt tegen komt vermelden het helaas helemaal niet. Hierbij moet je dus gissen wanneer het gebrand is en hopen dat het nog enigszins vers is.

Ik kan je vertellen: grote kans dat jouw koffie uit de supermarkt (stok) oud is.
Koffie In Supermarkt

Grote kans dat al deze koffie uit de supermarkt gewoon oud is

Verse koffiebonen zitten vol aroma, creëren bij een espresso een mooie cremalaag en zijn vol smaak. Oude koffiebonen zijn muf, vormen geen mooie cremalaag op de espresso en missen smaak. Van een oude koffie kun je echt geen lekkere kop koffie zetten.

Hoe je koffiebonen verpakt zijn doet ook veel met versheid

In de meeste zakken koffie zit een ventiel bevestigd. Dit ventiel in semipermeabel wat inhoudt dat het wel gassen uit de zak laat maar geen zuurstof of lucht de zak in.

Voor elke kilo groene koffiebonen die gebrand worden vormt zich zo’n tien liter gas. Dit gas wil er tijdens maar vooral ook na het branden uit de koffiebonen ontsnappen. Een deel van de smaak zit in deze gassen.

Het is dan ook belangrijk dat als je, voor behoud van smaak en versheid, de koffiebonen na het branden snel verpakt. Door het ventiel kan dan de rest van de gassen ontsnappen zonder dat de zak knapt.

In onderstaande tabel zie je welke versheid tijden je kunt aanhouden:

 Gemalen koffie in de openlucht  20 minuten
 Bonen in een papieren zak  1-2 weken
 Bonen in een laminaat verpakking  1 maand
 Bonen in een laminaat verpakking met ventiel  3 maanden
 Met edelgas in blik  6 maanden

Voorgemalen koffie verliest zoals je ziet heel snel zijn versheid. Dit kun je zelf heel makkelijk testen: ruik bij het net open maken van de verpakking aan de koffie en doe dit nog een keer een dag later. Grote kans dat het niet meer zo lekker ruikt de tweede keer.

Daarom raad ik iedereen aan geen voorgemalen koffie te kopen maar het zelf te doen. Niet alleen kun je hier je versheid beter mee controleren maar je kunt ook de maalfijnheid aanpassen waardoor je kopje koffie veel beter gaat smaken. Dubbel voordeel dus.

Bewaar koffiebonen of voorgemalen koffie in een afgesloten bus of doos en zet het uit het licht.

Koffiebonen in de vriezer bewaren is ook een optie. Dit vertraagt het ouder worden proces enigszins. Desalniettemin wordt het heel snel oud zodra je het uit de vriezer haalt. Tip: haal alleen er uit wat je nodig hebt.

Een tip voor mensen met een volautomaat of bonenmaler: vul het bonenreservoir niet helemaal als je weet dat je het niet diezelfde dag nog gaat opmaken. Je kunt beter elke keer bijvullen en de rest op een donkere plek bewaren.

Je koopt toch verse koffie?

Zou je dit kopen of überhaupt eten? Dacht het niet!

Versheid bij koffie is heel bepalend voor de smaak. Het zou zonde zijn als je heel veel geld uitgeeft aan een product dat oud is en niet meer optimaal van smaak. Je neemt toch ook geen genoegen met oude, zwarte bananen als je voor verse betaalt?

Tip: Wil je koffie kopen in een speciaalzaak en ze kunnen jou niet de branddatum vertellen? Neem het dan niet.

Tip: Koop je koffie in een kleinere hoeveelheid zo gaat het sneller op.

Hoe zit het eigenlijk met koffiepads en versheid?

Koffiepads verliezen helaas heel snel hun versheid doordat het al voorgemalen is. Het enige dat je daar aan kunt doen is een hervulbare pad kopen. Hierdoor heb je net zoveel keuze als anderen en kun je je eigen bonen kiezen waardoor je niet afhankelijk bent van wat de fabrikant je voorschotelt.

Wees dus bewust van de versheid van koffie!

photo credits:
jking89, Andrew Currie, schizoframing via photopin cc

About Jessica Tolboom

Tot 2011 wist ik NIETS van koffie en pronkte er een Senseo op mijn aanrecht. Inmiddels ben ik Professioneel Barista & Baristatrainer en is mijn kennis over koffie door de jaren heen enorm gegroeid. Het leukste vind ik dan ook om mijn koffiekennis te delen met koffieliefhebbers.

  1. Ik heb ook vaak gelezen dat in de vriezer bewaren juist niet goed is omdat de luchtvochtigheid daar te hoog is.

    Ik koop nu steeds 3 zakjes van 250 gram maar gooi wel steeds een heel zakje in mijn bonenmaler. Is het beter om een speciale bus te kopen waar je de open zak bonen in kan bewaren?

    • Hoi Marcel,

      Top dat je al in kleine hoeveelheden koffiebonen koopt.

      Ik zou inderdaad een speciale bus o.i.d. met deksel kopen om je koffiebonen in te bewaren. Laat de bonen gewoon in de zak zitten en stop dit in zijn geheel in een bus. Koffiebonen nemen namelijk snel geurtjes op en mocht je nu net oude koffie in de bus hebben bewaard dan zal je verse koffie dit aroma opnemen.

    • Hi Wouter,
      Luchtdicht is zeker een goede manier van bewaren. Daarna nog een keer in de vriezer, lijkt me niet echt praktisch.
      Koffie in de vriezer bewaren is een optie al ben ik er zelf niet echt een fan van. Kleine verpakkingen en goed letten op de branddatum is eigenlijk je beste kans op vers gebrande koffiebonen.

  2. Hoi Jessica,
    Ik heb wel eens gehoord dat het ‘nagassen’ van de koffiebonen ook van (positieve) invloed is op de houdbaarheid/versheid van de koffiebonen. Of is het alleen dat dit gas de plaats inneemt van eventueel aanwezige zuurstof zodat er geen oxidatie ontstaat?
    Groet Jacques

    • Hoi Jacques,
      Ontgassen is inderdaad van belang voor de koffieboon en vindt vooral in de eerste 24 uur na branden plaats. Alleen wat je niet wilt is dat tijdens dit proces ook mooie aroma’s verloren gaan. Oxidatie ontstaat wel degelijk omdat ontgassen meestal in de ‘open lucht’ plaats vindt.

  3. Hoi Jessica,
    Bedankt voor deze waardevolle info over koffiebonen. Weer wat geleerd op de vroege dinsdagochtend. Thx.

  4. Goed verhaal. Ben momenteel in Vietnam en heb uiteraard een kopje Kopi Luwak genoten. Ben me daarna gaan verdiepen in deze koffie, omdat opgesloten beesten voor mij een crime zijn. Stuit ook op deze Nederlandse site; https://www.dekoffiethuiswinkel.nl/kopi-luwak.html die pretenderen echte Kopi Luwak te leveren. Zal dan ook zeker je raad opvolgen en eens gaan zoeken naar Geisha of zo.

  5. Hallo Jessica, ik koop regelmatig bonen bij een online koffiewinkel, waarbij dan op de zak en THT datum staat die behoorlijk in de toekomst ligt… Ik heb nu bv pas een paar zakken Grand Maestro gekocht waarop staat dat ze houdbaar zijn tot juli 2019! Wel in zak met ventiel. Een branddatum weet ik niet maar zelfs vanaf nu tot deze datum is ruim voorbij de 3 maanden ?.

    Wat kan ik hiermee? Wat zegt deze datum?

    Alvast bedankt voor je reactie ?

    • Hi Marcel,

      Wat er meestal gebeurd is dat bedrijven een THT aanhouden van een jaar of soms zelfs twee jaar.
      Dikke kans dus dat jouw zak koffie in juli 2017 is gebrand…. 😐

  6. Hallo Jessica,

    Wat een leuke site over koffie..!

    Ik lees nogal veel verschillende meningen over versheid van de bonen.
    Het beste tijdstip om de bonen te malen/gebruiken is tussen de 4 en 15 dagen na branden.
    Daarna zijn er teveel oliën verdwenen, wat ik op zich wel begrijp.
    Maar hoe zit het met die periode van 0 tot 4 na branden?
    Dan schijnt er teveel CO2 vrij te komen, maar wat die precies allemaal inhoudt, snap ik nog niet.
    Té vers [!!] kan dus ook ?

    Groet,
    Eppo Franken

    • Hi Eppo,
      Dankjewel voor je compliment.
      Ja, te vers kan zeker. Een dikke crema laag en onaangename smaken in je espresso zijn hier voorbeelden van.

      Er is niet echt een vast schema dat je aan kunt houden om te bepalen wanneer je van ‘te vers’ naar ‘vers’ gaat. Koffie blijft namelijk een natuurproduct waardoor het per koffie verschilt.

  7. In het clubhuis van de tuinvereniging waarvan ik lid ben staat een kilo zak koffiebonen nog lucht dicht verpakt. Maar hij is van 2011!!!!!!!
    Wat je je advies?

    Weggooien ?
    In de compost bak?

    Groet Hylkia

  8. Hoi Jessica,
    wat leuk om je site te vinden!
    Vraagje: sinds kort brand ik zelf mijn koffiebonen, om er zeker van te zijn dat ze vers zijn. Dolle pret, echt waar! Ik ben nog een beetje onzeker over hoe ze precies te behandelen direct na het branden. Nu koel ik ze op een bak plaat en doe ze de volgende dag of ‘s avonds pas afgesloten in een Wekpotje. Maar als ik jou lees zou ik ze eerder moeten afsluiten, begrijp ik dat goed? Kun je mij stap voor stap adviseren, van Wok tot Bewaren? Het smaakt trouwens op Dag 2 al zaaalig.
    bv dank!

    • Hi Gabe,

      Wat leuk dat je zelf bent gaan branden.

      Ik moet zeggen dat ik niet echt ervaring heb met het branden van mijn koffie in een wok, maar dit is wat ik zou doen:
      -De koffie uit de wok op een plaat leggen en buiten laten afkoelen. (niet in de regen natuurlijk, dus droog)
      -Een dag laten uitgassen. Dit mag op de plaat maar kan ook in een emmer/bak ofzo
      -Dan pas gaan gebruiken. De rest van de koffie in een afsluitbare gelamineerde zak bewaren.
      -De koffie binnen twee weken opdrinken.

      Succes!

  9. Hi Jessica,

    Erg leuke site heb. Veel info en veel wijzer geworden in korte tijd. Ik ben zeg maar koffie verslaafd maar een amateur op bonen gebied. Sindskort een volautomatische bonen machine gekocht en de eerste zak bonen die ik kocht was echt lekker, wel een zonde zoals ik hier heb gelezen want het was gewoon een zak uit de supermarkt. Vervolgens een zak uit dezelfde supermarkt gekocht bij de uitverkoophoek. Die drink ik nu en is echt super zurig, al veel dingen over gelezen en veel dingen geprobeerd maar met iedere nieuwe instelling blijft de koffie zurig. Nu de vraag, komt dit doordat ik (erg) oude bonen heb gekocht? Hebben oude koffiebonen een zurige smaak of is het toch echt maar gewoon dingen moet blijven proberen met deze bonen totdat het beter smaakt? Alvast bedankt in ieder geval.

  10. Is er al iemand die een reken model heeft gemaakt om de branddatum van diverse merken bonen te achterhalen met behulp van de tht datum ?

  11. ÓVERHEERLIJKE ZELFGEZETTE KOFFIEBOON KOFFIE:
    1- MALEN=FIJNER DAN FILTERKOFFIE (geen stof)
    2- MAAL KOFFIE PÈR KOPJE.
    3- KLEIN KOPJE+ 80 GRAAD WATER EROVER.
    4- WATER 1 KEER OVER KOFFIE. In 3 seconde.
    5- 30 seconden KOFFIE doorgelopen.
    6- Genieten!
    7- Zoet of klein beetje melk kan erbij,

    Tja dit is mijn koffiezetmethode…..

Plaats een reactie